Gamma knife tedavisi: Hipofiz Adenomları

Hipofiz adenomları ile ilgili genel bilgi için tıklayınız.

Hipofiz bezi takriben burun ve gözlerin hemen arkasında sella denilen bir cepte yerleşmiş, bir sap ile beyine bağlantısı olan ve hormonların salgılanmasını ve vücutta dengelenmesini sağlayan özel bir salgı bezidir. Bu bez içinde gelişen ve genellikle iyi huylu olan ve yavaş büyüyen tümörlere “hipofiz adenomu” denir. 

Hipofiz adenomlarından bazıları hiçbir hormon salgılamazlar. Bu adenomlar eğer görme sinirine (optik sinir) temas ediyor veya baskı yapıyorsa ilk basmak tedavileri ameliyattır. Ameliyatla görme sinirleri rahatlatıldıktan sonra kalan tümör parçası var ise bu bölgeye Gamma knife tedavisi uygulanabilir. Görme sinirlerine baskı yapmayan küçük adenomlara ise direkt gamma knife uygulaması seçilebilecek bir yöntemdir.

Prolaktin (süt hormonu), büyüme hormonu (growth hormon) veya kortizol (Cushing Hastalığı) salgılayan hipofiz adenomlarında ilk basmak tedavi her zaman ameliyat veya endokrinoloji uzmanının vereceği ilaç tedavisidir. Bu hastalarda ameliyat ve ilaç tedavisi denenmeden Gamma knife tedavisi uygulanmaz.

Bir grup hasta vardır ki, ameliyat ve ilaç tedavisine rağmen tablo kontrol altına alınamaz. Özellikle söz konusu tümör kavernöz sinüs dediğimiz içinden göz hareket sinirlerinin ve önemli beyin damarının geçtiği yapıya uzandıysa ameliyat ile tamamen temizlemek mümkün olmayabilir. Bu hastalara Gamma knife tedavisi uygulanabilir.

Hem ameliyata, hem ilaç tedavisine, hem de Gamma knife tedavisine karar verilir iken beyin cerrahı, endokrinoloji ve radyoloji uzmanlarının ortak kararına ihtiyaç vardır.  

Hipofiz adenomlarında Gamma knife tedavisinin iki hedefi vardır: 1-tümör kontrolü (tümörün büyümesini durmak veya küçültmek) 2- Hormon kontrolü ( fazla salgılanan ve vücutta hormon dengesini bozan tablonun düzeltilmesi). Dolayısıyla Gamma knife tedavisinden sonra tümör kontrolü beyin cerrahi tarafından, hormon kontrolü de endokrinoloji uzmanı tarafından takip edilmelidir.

Gamma knife tedavisinden sonra, hem tümör kontrolü hem hormonal kontrol açısından, tedavinin etkinliğine karar vermek için 6 ay ila 3yıl arasında bir süreye ihtiyaç vardır. Hastanın kontrollerine aksatmadan devam etmesi hayati önem taşır.

Gamma knife tedavisi ile tedavi edilen hipofiz adenomu hastalarının %80-90’ında tümör büyümesi kontrol altına alınır. İstenilen hormon düzeylerine ise yaklaşık %70’inde ulaşılır.