Gamma knife Tedavisi: Akustik Schwannomlar (Akustik Nörinom)
Akustik schwannomlar ile ilgili genel bilgi için tıklayınız.
Sinir kılıfından kaynaklanan iyi huylu tümörlerden birisi schwannomlardır. Beyinde en sık yüz-duyma- denge sinirinin ortak kılıfından kaynaklanan akustik schwannomlar görülür. İyi huylu olmalarına rağmen zamanla büyüme yapabilirler. Bu durumda önce o kulakta işitmede azalma, yüzde felç, dengesizlik, beyin sapı basısına bağlı koda bacakta kuvvetsizlik ve felce kadar giden ciddi problemler yaratabilirler.
Gamma knife tekniğinden sonra akustik schwannomların tedavi protokolü tüm dünyada değişmiştir. Önceden akustik schwannomlar ya takip edilir ya da ameliyat ile çıkarılırlardı. Halen ameliyat en kesin çözümdür. Ancak bu ameliyatlarda duyma siniri ve yüz sinirini korumak en önemli sorunu teşkil etmektedir. Gamma knife tedavisine uygun olmayan tümörlerde mikro cerrahi ile tümörün çıkarılması tek tedavi yöntemi olarak güncelliğini korumaktadır.
Beyincik ve beyin sapına baskı yapmayan, 3,5 santimetreden küçük akustik schwannomlarda Gamma knife tedavisi günümüzde ilk basamak tedavi olarak kabul görmektedir. Çünkü bu tedavi ile yüz sinirinin korunma oranı %99, işitme sinirinin korunma oranı %50-%70 civarındadır. Bu oranlar ameliyattan (mikrocerrahi teknikten) çok daha iyidir. Açık cerrahinin diğer komplikasyonları da göz önünde bulundurulduğunda, uygun vakalarda Gamma knife daha az yan etkisi olan, güvenli ve daha başarılı bir yöntem olarak karşımızda durmaktadır.
Gamma knife tedavisinde hedef akustik schwanomlarda tümör büyümesini kontrol etmektir. Yani başarı tümörün olduğu gibi büyümeden kalması ya da 2-3 yıllık bir süreç içinde bir miktar küçülme (büzüşme) olmasıdır. Tedavi sonrası önce tümör içinde bir miktar renk değişikliği olur. Bu tedavinin etkinliğini gösterir. İçinde hafif bir erime sonrası tümör aynı kalır ya da büzüşür. Takip MR’larda gördüğümüz bu doku yanmış, aktivitesini kaybetmiş tümör dokusudur. Büyük bir ihtimalle ömrünün sonuna kadar hastaya dost olarak kalmaya devam edecektir.
Gamma knife tedavisi sonrasında tümör tamamen kaybolmadığı için, hâlihazırda ciddi problem yaratmış, beyincik ve beyin sağına baskı yapan akustik schwannomlarda kullanılmaz. Bu durumda mikro cerrahi teknikle ameliyat kaçınılmazdır. Şahsi kanaatime göre büyük tümörlerde özellikle yüz sinirini korumak ve ciddi komplikasyonlardan kaçınmak için büyük tümörlerde sinire ve beyin sapına yapışık kısımlarda küçük bir miktar tümörün bırakılması ve sonra kalan küçük parçaya Gamma knife uygulanması çok akılcı bir yaklaşımdır. Yani Gamma knife cerrahi sonrası tamamlayıcı bir tedavi olarak da kullanılan bir yöntemdir.
Gamma knife uygulanan akustik schwannomlarda başarı olarak kabul edilen tümör kontrolü (aynı kalma ve küçülme) oranı %97’dir.
Akustik schwannomlara göre çok daha az karşılaşılan “trigeminal schwannom”, “fasial schwannom”, “vagal ve glossofaringeal schwannomlar” Gamma knife tekniği ile tedavi edilebilmektedir.
Bu konuda yazdığımız Türkçe derleme için tıklayınız.
Örnek Vaka:
30 yaşında bayan hastada sağ kulakta çınlama ve işitme kaybı nedeniyle yapılan incelemelerde sağ akustik schwannoma tespit edildi. Gamma knife tedavisi uygulandı. Takiplerde tümörün belirgin derecede küçüldüğü izlendi. Hastanın kulak çınlaması geçti ve duymasındaki kötüleşme durdu.
Vaka Örneği
49 yaşında bayan hasta sol kulakta işitme kaybı ve dengesizlik hissi ile başvurdu. Yapılan incelemlerde sol pontoserebellar köşede akustik schwannom tespit edildi. Hastaya öncelikle açık ameliyat önerildi ancak hasta kesinlikle kabul etmedi. Bunun üzerine Gamma knife tedavisi uygulandı. Tedavi sonrasında yanma etkisine bağlı olarak tümörde hafif büyüme tespit edildi (pseudoprogresyon=yalancı büyüme). Daha sonra tümörün yıllar içinde belirgin derecede büzüştüğü ve küçüldüğü görüldü.
