Çocukluk Çağı Beyin Tümörleri

Çocuklarda görülen beyin tümörleri erişkinlerde görülenlerden bazı yönleriyle farklılık gösterir.

Erişkinlerde görülen tüm tümörlerin sadece %1’ini beyin tümörleri oluşturur. Çocuklarda ise kan kanserlerinden sonra (lösemi, lenfoma gibi) en sık beyin tümörleri görülür. Tüm çocukluk çağı tümörlerinin %20’si beyin tümörüdür.

Erişkinlerde beyin tümörlerinin sadece %10’u beyincikte yerleşirken, çocuklarda %50 oranında beyincikte ve beyin sapında yerleşirler.

Bazı çocukluk çağı tümörleri anne rahminde iken var olan ancak zamanla kaybolması beklenen bazı hücrelerden kaynaklandıkları için bu tümör tipleri erişkinlerde çok nadiren ortaya çıkarlar.

Çocukluk çağı beyin tümörlerinde iyi huylu olanlar nispeten azdır. En az %50’si kötü huyludur. Erişkin tümörlerden farklı olarak beyinin farklı bölgelerine ve omuriliğe yayılma eğilimdedir. Ancak bu kötü huylu tümörler ameliyatla tama yakın çıkarıldığında, gerektiğinde ışın tedavisi ve kemoterapiye daha iyi yanıt veriler. Bu sayede 5 yıllık sağ kalım %60’lara ulaşmıştır. Erişkinlerde görülen kötü huylu tümörlerde bu kadar uzun sağ kalımlara ulaşılmaz.

Beyin tümörlerinin çocukluk çağlarında verdiği bulgular da farklılık gösterir. Henüz aklı ermeyen ve kafa kemikleri tam yapışmamış çocuklarda tümör büyümesi kafa içi basıncın artmasına ve kafasının anormal büyümesine neden olabilir. Bıngıldakta gerginlik ve dışarı bombelik de görülebilir.  Devamlı uyuklama, kusma, kolda bacakta kuvvetsizlik, sara nöbetleri diğer bulgular olabilir.

Çocuklarda sabahları şiddetlene baş ağrısı ve ardından kusarak rahatlama her anne-babanın dikkat etmesi gereken önemli bir beyin tümörü bulgusudur.

Maalesef çocuklardaki beyin tümörleri, özellikle de beyincik tümörleri, tanı konulmadan önce ciddi boyutlara ulaşabilirler ve beyinde sıvı dolaşımını tıkayıp hidrosefaliye neden olabilirler. Tanı konulduğunda zaman kaybetmeden tümörün ameliyatla temizlenmesi, sıvı akışını sağlanması ve beyinin rahatlatılması gerekir.

En sık “medulloblastoma” ve “ependimoma” denilen ve beyincikte yerleşen kötü huylu tümörlerle karşılaşılır. Ameliyatla bu tümörlerin tamamen temizlenmesi, hemen ardından ışın tedavisi ve kemoterapi ile başarılı sonuçlar her geçen gün artmaktadır.

Yine beyincikte görülen ve “Pilositik astrositom” olarak adlandırılan diğer bir çocukluk çagı beyin tümörü vardır. Bu tümör iyi huylu olarak kabul edilir ve ameliyatla tamamen temizlenirse ışın tedavisine ve kemoterapiye ihtiyaç olmaz. On yıllarca hiç nüks etmeden takip edilebilir.

Çocukluk çağında görülen diğer bir kötü huylu tümör tipi ise beyin sapı tümörleridir (Beyin sapı gliomları).  Bu tümörlerin sadece %10 ‘unda ameliyat mümkündür.  Geri kalan %90 ‘lık kısmında ameliyat teknik olarak mümkün değildir, hatta biyopsi bile yapılamaz. Radyoterapi ve kemoterapi ile tedavi edililrler.

Beyin sapı gliomları haricindeki diğer bahsettiğimiz tümörlerin tamamında acil cerrahi tedaviye ihtiyaç vardır. Başlangıçta beyinin rahatlatılması için kafa içi basıncı azaltmak amacıyla şant takılabilir. Veya direkt ameliyatla tümör çıkarılıp beyin rahatlatılabilir. Çocuk, küçük erişkin değildir, özel cerrahi ve anestezi teknikleri, tecrübeli bir cerrahi ekip  gerekir. Ameliyattan sonra patoloji sonucuna göre beyin cerrahı, patoloji uzamanı, çocuk onkoloji uzmanı ve radyasyon onkolojisi uzmanındna oluşan bir ekip tarafından sonraki tedaviler programlanır. Merkezimizde periyodik  olarak “Çocuk onkoloji konseyi” toplanır ve her hastanın takip ve tedavisine ortak olarak karar verilir.

Vaka Örneği: Pilositik Astrositom

6 yaşında çocuk baş ağrısı, sabahları kusma ve uyuklama şikayetleri ile görüldü. Beyinciğin sol tarafında büyük bir tümör görüldü ve acil ameliyata alındı. Başarılı bir ameliyatla tümör tamamen temzilendi. Patoloji sonucu " Pilositik Astrositom" geldi. Bu tümörler 1. derecedir ve iyi huylu kabul edilir. Hastaya hiçbir ek tedavi verilmedi ve halen sağlılı şeklide takipleri devam etmekte.

Vaka Örneği: Ependimom

7 yaşında çocuk baş ağrısı ile geldi. yapılan incelemlerde beyincik ile beyin sapı arasında, 4.ventrikül dediğimiz beyin sıvısının dolaştığı odacığı tıkamış kitle tespit edildi. Başarılı bir ameliyat ile kitle tamamen çıkarıldı. Patoloji sonucu Ependimom (2.derece) geldi. Sonrasında radtoterapi aldı. 3,5 yıldır takipte olan hasta sağlıklı ve beyin filmlerinde hiçbir tümör bulgusu yok.

Vaka Örneği: Medulloblastom

4 yaşında çocuk sabahları kusma ve dengesizlik semptomları ile acil servise getirildi. Yapılan incelemelerde beyin sapı ile beyincik arasında tümör tespit edildi. Tümör beyin sapı dediğimiz hayati fonksiyonların yapıldığı bölgeye ciddi baskı yapıyordu. Başarılı bir ameliyattan sonra aldığı ışın tedavisi ile tümörün tamamen kaybolduğu izlendi. Hasta halen takibimizde.